Nadzieja na sensowność świata
Chciałem rozpocząć niniejszą recenzję stwierdzeniem, że każdy zadaje sobie pytanie o to, skąd się tu wziął, jaki jest powód jego istnienia i jaki jest powód istnienia Wszechświata. Jednak po dłuższym…
Kategoria: Popularnonaukowa
Historia naszej świadomości. Jak po czterech miliardach lat ewolucji powstał świadomy mózg
Mam wrażenie, że aktualnie tendencja w pisaniu książek popularnonaukowych dąży ku dzieleniu swojej pracy na dwie części, wśród których pierwsza to repetycja materiałów z liceum, a druga to część „właściwa”,…
Demon w maszynie. Jak ukryte sieci informacji wyjaśniają tajemnicę życia
Podobno żyjemy w społeczeństwie informacyjnym. Porzuciliśmy wszelkie -izmy, zgodnie z którymi zwykliśmy katalogować bieżące prądy umysłowe epoki i postawiliśmy w centrum istnienia informację. Ostatnich kilkanaście lat przebiega pod znakiem rewolucji…
Szkice z filozofii głupoty
Kiedy zobaczyłem reklamę książki Szkice z filozofii głupoty autorstwa doprawdy zacnego grona, od razu powiedziałem do siebie: „Muszę ją mieć!” Michał Heller, Bartosz Brożek i Jerzy Stelmach z charakterystyczną dla…
Dlaczego jesteśmy tak dobrzy, skoro jesteśmy tak źli? Richard Wrangham, „Paradoks dobra”
Richard Wrangham w Paradoksie dobra rozważa moralny aspekt człowieczeństwa. Ludzie w skali jednostkowej oraz w całej historii istnienia gatunku potrafią zaprezentować całe spektrum zachowań – od niewyobrażalnego okrucieństwa po skrajną…
Osaczeni przez liczby. O algorytmach, które kontrolują nasze życie. Od Facebooka i Google’a po fake newsy i bańki filtrujące
Google zbiera dane o użytkownikach; podobnie Facebook. A najprawdopodobniej też każdy internetowy serwis i portal, który ma swoich czytelników. Wszyscy użytkownicy są tego świadomy, choć być może nie każdy wie…
Stany splątane. Fizyka a literatura współczesna
Fizyka i literatura. Literatura i fizyka. Nie ma nic lepszego dla humanisty z pasją do nauk ścisłych (a przynajmniej do czasu, aż pojawią się wzory matematyczne), niż połączenie tych dwóch…
Zaburzony umysł. Co nietypowe mózgi mówią o nas samych
Czy choroba może wyjaśnić czym jest zdrowie? Czy możemy opisać jak działa mechanizm, oceniając co się w nim zepsuło? Czy wystarczającym będzie zwyczajne odwrócenie porządków i definiowanie zjawiska poprzez jego…
Kod kreatywności. Sztuka i innowacje w epoce sztucznej inteligencji
Czy dobrze zaprogramowana maszyna może zrobić to, co potrafi zrobić człowiek? Oczywiście, a przynajmniej niektóre rzeczy. Czy może to zrobić lepiej? Czasami. Czy potrafi lepiej niż człowiek wybrać mu partnera…
Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna
Bardzo lubię jeden z cytatów przypisywanych Markowi Twainowi: „Jeśli mówisz prawdę, nie musisz niczego pamiętać”. Intuicyjne i proste. Prawda jest jedna, dlatego sama się obroni. Mówienie prawdy jest łatwiejsze niż…
Idee, które zmieniły świat. Od Einsteina i Gödla po Turinga i Dawkinsa
„Ideałem jest pogawędka na cocktail-party”, pisze we wstępie do swojej książki, która jest tez zbiorem esejów Jim Holt. A zatem jakiś pomysł, idea wpadająca nagle do głowy, wypowiadana energicznie, w…
Ostatni uścisk Mamy. Emocje zwierząt i co one mówią o nas samych
Mama to imię szympansicy. Gdybyśmy chcieli użyć w stosunku do niej ludzkich określeń, nazwalibyśmy ja matriarchinią albo nawet matroną (zgodnie z tradycyjną definicją, nawiązującą do Starożytnego Rzymu) pewnego rodu szympansów.…
Nowotwór – powieść dokumentalno-kryminalna. „Oskarżony rak”
Na początku miałem duży problem z tą książką. Została napisana bardzo przystępnie, autor potrafi zaciekawić, przedstawić swoje racje w sposób niebanalny i widać, że jest autorytetem w swojej dziedzinie, jednakże…
Gdyby nasze ciało potrafiło mówić…
Gdyby nasze ciało potrafiło mówić jest dosyć nietypową książką popularnonaukową. Traktuje o naszym (ludzkim) organizmie ale założenie które legło u jej podstaw odróżnia ją od innych tego typu publikacji. Jakkolwiek…
Strażnik organizmu. „Nie wątp w wątrobę”
Nie wątp w wątrobę to kolejna z książek Wydawnictwa Amber dotycząca zdrowia. Projekt graficzny okładki sugeruje, że jest ona z tej samej serii wydawniczej, co recenzowana przeze mnie wcześniej Oskarżony…
Zło. Jak powstaje w nas
Julia Shaw to psycholożka i pisarka popularno-naukowa o niemiecko-kanadyjskich korzeniach, która specjalizuje się w mechanizmach pamięci, ze szczególnym uwzględnieniem fałszywych wspomnień (jej Oszustwa Pamięci zdobyły tytuł Mądrej Książki Roku 2018).…
Estetyka fizyki. Sabine Hossenfelder, „Zagubione w matematyce. Fizyka w pułapce piękna.”
Książka Sabine Hossenfelder powstała w wyniku jej rozczarowania i frustracji, które spowodowane są postępowaniem jej kolegów po fachu. Autorka jest fizykiem teoretycznym i jest też niezwykle zawiedziona tym, w którym…
Heretycy, buntownicy, wizjonerzy. 22 podróże z największymi umysłami naszych czasów
Buntownicy, heretycy, wizjonerzy to książka z serii wywiadów z ciekawymi ludźmi. Rozmówcy Karola Jałochowskiego nie są być może ludźmi, który trafiliby do „Galerii osób pozytywnie zakręconych” Teleexpressu ale z cała…
What the F. Co przeklinanie mówi o naszym języku, umyśle i nas samych
Benjamin K. Bergen napisał książkę, która zafascynuje wszystkich zainteresowanych językiem, jego normami oraz różnicami kulturowymi. Sięgnie po nią jednak o wiele szersze grono odbiorców, ponieważ podejmuje tematy tabu zazwyczaj cieszące…
Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych
Richard Prum jest profesorem ornitologii ewolucyjnej, sam o sobie mówi, że jest ornitologiem z szerokim spektrum zainteresowań na różne tematy, w tym filogenezy, behawioryzmu, doboru naturalnego. Jest to o tyle…
Sprawy sercowe
Wydaje mi się, że uprawnioną będzie teza, że w gatunku literatury non-fiction prawdziwy renesans przeżywa literatura medyczna. Czy też raczej związana z medycyną i z historią tej gałęzi nauki. Boom…
Górny mózg, dolny mózg. Sprawdź, w jaki sposób myślisz i naucz się robić to lepiej
Mam pewien problem z tą książką. Dosyć duży problem, ponieważ jakkolwiek autor stara się wprowadzić i szczegółowo wyjaśnić pewną tezę dotyczącą funkcjonowania mózgu, to robi to w sposób wątpliwy. Spodziewałem…
Instynkt sztuki. Piękno, zachwyt i ewolucja człowieka
Jak daleko może sięgać historia sztuki? Malowidła w jaskiniach Lascaux mają około 17 000 lat i są chyba najstarszym zachowanym przykładem artystycznej działalności człowieka. Czasy starożytne zaczęły już obfitować w…
Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Liczba Dunbara i inne wybryki ewolucji
U podstaw książki Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? stoi seria artykułów popularnonaukowych, które Robin Dunbar napisał dla czasopism „New Scientist” i „The Scotsman”. Dwadzieścia dwa zebrane tutaj eseje zachowują wiele z…
Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości
Wiek empatii jest książką niezwykłą. W dosyć szerokiej tematycznie dywagacji zawierającej takie zagadnienia jak emocjonalny transfer, przekaz kulturowy, pocieszanie, ukierunkowana pomoc oraz teoria gier, de Waal dowodzi, że empatia —…
Kac. Opowieść o poszukiwaniu ratunku
Z piciem alkoholu jest trochę jak z przeprowadzonym w latach sześćdziesiątych testem pianki Marshmallow. Wtedy to jeden z profesorów Uniwerytetu Stanforda podarował badanym (kilkuletnim dzieciom) słodycze i zapowiedział, że jeśli…
Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem
Pierwsze wydanie Trzeciego szympansa pojawiło się na polskim rynku za sprawą Państwowego Instytutu Wydawniczego w 1998 roku. Dzisiaj wydanie drugie, poprawione tej książki przygotowało krakowskie wydawnictwo Copernicus Center Press. A…
Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko
Copernicus Center Press decyduje się ostatnimi czasy na wydawanie opasłych tomów biograficznych. Do tej pory swoich książek doczekali się Paul Dirac, George Price, Robert Trivers oraz Gottfried Leibniz. Właściwie każda…
Psi geniusz. Dlaczego psy są mądrzejsze niż nam się wydaje?
W tym roku Copernicus Center Press wydał jednak książkę, która nazywa i opisuje dokładnie to zjawisko, którego istnienia jesteśmy świadomi a być może się nad tym zbyt nie zastanawialiśmy. Dla…
Doświadczenie dwóch totalitaryzmów. Interpretacje
Trzymam w ręku książkę ważną; książkę, która raczej nie ma poprzedniczki a szkoda, bo temat jest naprawdę interesujący i istotny, szczególnie w tej części Europy, która doświadczyła obu form totalitaryzmów…