Sprawy sercowe
Wydaje mi się, że uprawnioną będzie teza, że w gatunku literatury non-fiction prawdziwy renesans przeżywa literatura medyczna. Czy też raczej związana z medycyną i z historią tej gałęzi nauki. Boom…
Latest Articles
Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Liczba Dunbara i inne wybryki ewolucji
U podstaw książki Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? stoi seria artykułów popularnonaukowych, które Robin Dunbar napisał dla czasopism „New Scientist” i „The Scotsman”. Dwadzieścia dwa zebrane tutaj eseje zachowują wiele z…
Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości
Wiek empatii jest książką niezwykłą. W dosyć szerokiej tematycznie dywagacji zawierającej takie zagadnienia jak emocjonalny transfer, przekaz kulturowy, pocieszanie, ukierunkowana pomoc oraz teoria gier, de Waal dowodzi, że empatia —…
Kac. Opowieść o poszukiwaniu ratunku
Z piciem alkoholu jest trochę jak z przeprowadzonym w latach sześćdziesiątych testem pianki Marshmallow. Wtedy to jeden z profesorów Uniwerytetu Stanforda podarował badanym (kilkuletnim dzieciom) słodycze i zapowiedział, że jeśli…
Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem
Pierwsze wydanie Trzeciego szympansa pojawiło się na polskim rynku za sprawą Państwowego Instytutu Wydawniczego w 1998 roku. Dzisiaj wydanie drugie, poprawione tej książki przygotowało krakowskie wydawnictwo Copernicus Center Press. A…
Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko
Copernicus Center Press decyduje się ostatnimi czasy na wydawanie opasłych tomów biograficznych. Do tej pory swoich książek doczekali się Paul Dirac, George Price, Robert Trivers oraz Gottfried Leibniz. Właściwie każda…
Psi geniusz. Dlaczego psy są mądrzejsze niż nam się wydaje?
W tym roku Copernicus Center Press wydał jednak książkę, która nazywa i opisuje dokładnie to zjawisko, którego istnienia jesteśmy świadomi a być może się nad tym zbyt nie zastanawialiśmy. Dla…
Doświadczenie dwóch totalitaryzmów. Interpretacje
Trzymam w ręku książkę ważną; książkę, która raczej nie ma poprzedniczki a szkoda, bo temat jest naprawdę interesujący i istotny, szczególnie w tej części Europy, która doświadczyła obu form totalitaryzmów…
„Żołnierz królowej Madagaskaru” w Teatrze Polskim
Żołnierz królowej Madagaskaru to jeden z najsłynniejszych polskich wodewili, jego autorem jest Stanisław Dobrzański, najpopularniejszy z autorów teatralnych XIX wieku, przez większość życia związany z poznaniem i Lwowem. Utwór okazał…
Diabeł na Jamajce. Marlon James, „Diabeł Urubu”
W Gibbeah, małej jamajskiej wiosce, w latach 50. XX wieku, żyje pewien kaznodzieja. Pastor Hector Bligh, bo tak się nazywa, nie jest jednak dobrym duszpasterzem. Do ideału jest mu bardzo…
Czy można zdradzać zdradzającego? „Fatalista” w Teatrze Dramatycznym
Fatalista to najnowsza sztuka dyrektora Teatru Dramatycznego, Tadeusza Słobodzianka. Przedstawienie jest inspirowane opowiadaniem Izaaka Singera o takim samym tytule. Nietypowe jest to, że tym razem Słobodzianek do wyreżyserowania swojego dramatu…
Znaczenia układa się warstwami. Magdalena Kicińska, „Środki transportu”
Nie tak dawno recenzowałem książkę Wydawnictwa Literackiego, której autor miał już za sobą debiut poetycki i postanowił się zmierzyć z innym gatunkiem literackim, to jest z prozą. Mowa o Mimie…
Piękni trzydziestoletni. Szymon Słomczyński, „MIM”
MIM to prozatorski debiut młodego krakowskiego poety, Szymona Słomczyńskiego. Jak na utwór pisarza o lirycznej przeszłości jest zaskakująco „czysty” narracyjnie, wolny od naleciałości mowy wiązanej, konsekwentnie utrzymany w stylu realistycznym.…
Wszyscy żyjemy na tej samej planecie. Tomek Michniewicz, „Chrobot”
Tomasz Michniewicz dosyć przewrotnie nadał swojej książce podtytuł, nazywając ją relacją z życia zwykłych ludzi. Okazuje się, że to, co dla jednych ludzi jest najzwyklejszym, dla innych jest dziwnym; co…
„Obcy – czyli człowiek szczęśliwy”. Przedstawienie na postawie prozy Alberta Camusa w Teatrze Baza
Albert Camus to mój ulubiony filozof wśród pisarzy i zdecydowanie ulubiony pisarz wśród filozofów. Jego dzieło literackie jest przesiąknięte myślą filozoficzną, którą rozwijał w cyklu esejów. A głównymi jej zagadnieniami…
„Po cóż dusza temu co nie ma odwagi aby rzucić ją w płomień”. Bohdan Urbankowski, „Głosy”.
Głosy powstawały przez ponad trzydzieści lat. Bohdan Urbankowski pierwsze utwory, które trafiły do zbioru napisał w 1968 roku, pierwsza ich publikacja miała miejsce już rok później w almanachu Łódzka Wiosna…
Nowe Teorie Wszystkiego. W poszukiwaniu ostatecznego wyjaśnienia
Gdyby się nad tym zastanowić, to tytuł książki Barrowa wikła zarówno czytelników jak i samego autora w pewne sprzeczności. Nowe teorie wszystkiego… sugerują wszak, że…była już przedstawiona jakaś stara teoria…
Bartosz Brożek, Umysł prawniczy
Każda kolejna książka profesora Bartosza Brożka jest równie fascynująca i zajmująca, jak poprzednia. Widoczne są zarówno interdyscyplinarne wykształcenie jak i zainteresowania autora, jak też jego niewątpliwy talent prostego wyjaśniania dosyć…
Łukasz Orbitowski, „Inna dusza”
Do tej pory nie czytałem żadnej powieści Łukasza Orbitowskiego, ponieważ kojarzył mi się głównie – i chyba całkiem słusznie – z szeroko pojętą fantastyką (fantasy, SF, horrory). Słyszałem jednakże wiele…
Historia człowieka, historia idei. Rafał Lemkin, „(Auto)biografia”
Rafał Lemkin. Dzisiaj już chyba mało kto kojarzy to nazwisko, a jeśli ktoś coś słyszał, to raczej kilka ogólnych haseł niż jakieś konkretne informacje. Jestem niemal pewny, że jeśli spytacie…
„Król” w Teatrze Polskim w Warszawie
Oczywistym jest, że któryś z teatrów zdecyduje się na adaptację prozy jednego z najbardziej poczytnych pisarzy ostatnich lat, Szczepana Twardocha, jednak jego utwory były na to zbyt hermetyczne z uwagi…
Dotknąć nieuchwytnego, nazwać nienazwane. Jane Hirshfileld, „Słodycz jabłek, słodycz fig. Wiersze wybrane”
Jane Hirschfield spędziła kilka lat w klasztorze Zen w Kalifornii, co widać w jej poezji, w której – można tak powiedzieć – krzyżują się strefy wpływów zachodnich mistrzów oraz tradycyjnej…
Deus Ex Running Machina. Studium Teatralne
Deus ex running machina to autorski performance Magdy Tuki. Słowo kluczowe do tego utworu zawiera się w jego tytule. Artystka znajduje się w stałym biegu, w ruchu. Nie jest to…
Dzika sprawiedliwość. Moralne życie zwierząt
Starsza słonica przychodzi z pomocą rannemu słoniowi-młodzieńcowi, który został przewrócony przez inne osobniki z własnego stada. Makak nie wciska dźwigni, która podałaby mu pokarm, kiedy widzi, że robiąc to wywoła…
„Nim odleci”. Teatr Współczesny w Warszawie
André i Madeleine trwają niezmiennie w miłości od ponad pięćdziesięciu lat. Mają własne rytuały, przyzwyczajenia, są siebie pewni na ile można być pewnym osoby, z którą się przeżyło większość życia.…
„Pisanie to najlepsza rzecz, jakiej mogę poświęcić zawodowe życie”. Wywiad z Jakubem Małeckim
Rafał Siemko: Kiedy zobaczyłem zapowiedź Twojej najnowszej książki, jej tytuł wydał mi się trochę… długi. Poprzednie powieści: Dygot, Ślady, Rdza, czy też wznowiony niedawno Dżozef były tytułami jednowyrazowymi, które to…
Samotność nieprzystosowanych. Jakub Małecki, „Nikt nie idzie”
No i stało się, przeczytałem najnowszą powieść Jakuba Małeckiego i nie wiem, co dalej. Nie wiem, ponieważ nie potrafię zebrać myśli. Nikt nie idzie jest książką z kategorii tych, które…
„Wujaszek Wania” w Teatrze Polskim. Czechow odczytany od nowa
Wujaszek Wania, spektakl Teatru Polskiego jest innym „Czechowem”, niż znacie z desek innych teatrów. Przedstawienie w reżyserii Iwana Wyrypajewa jest bardziej intensywne, żywe. Nie chcę powiedzieć, że dzieje się więcej…
Kirsten E. Shepherd-Barr, Dramat współczesny
Dramat współczesny, jak wszystko, co w sztuce zyskało epitet „współczesny” rozwijał (rozwija) się pod znakiem antagonizmów, oderwania się od tradycji. I nie chodzi jedynie o zerwanie z dominującą dotychczas poetyką,…
Horror, który horrorem być nie musiał. Alma Katsu, „Głód”
Kanwą dla powieści Almy Katsu była „słynna” ponoć tzw. Wyprawa Donnera. Umieściłem słowo „ponoć” w cudzysłowiu, ponieważ kiedy próbowałem znaleźć jakieś informacje o niej, w polskim internecie próżno było szukać…