Mit neuronów lustrzanych
Teoria o roli neuronów lustrzanych w rozumieniu zachowań drugiego człowieka, a dalej – w odczuwaniu empatii jest niezwykle elegancką i subtelną teorią współczesnej neurokognitywistyki. Zgrabnie odpowiada na pytanie, w jaki…
Kategoria: Recenzje
Panorama współczesnej filozofii
Wydawnictwo Naukowe PWN poprosiło polskich filozofów o opinię na temat najbardziej ważnych aspektów w ich dziedzinach filozofii. Redaktorzy wybrali jedenaście dziedzin i dwudziestu dwóch filozofów. W każdej z wybranych dziedzin…
Szkoda, że jest nierządnicą. Teatr Polski
Spektakl Teatru Polskiego jest jednym z tych, o których trudno coś powiedzieć; ciężko jest też pisać na temat przedstawienia, w którym osią fabuły jest związek kazirodczy, a przewijają się w…
„Lepiej już było”. Przedstawienie Teatru Współczesnego
Kiedy tylko przeczytałem, że najnowszą komedię Teatru Współczesnego w Warszawie wyreżyseruje Wojciech Adamczyk, reżyser hitu Najdroższy (najlepsza komedia grana aktualnie we Współczesnym moim zdaniem), wiedziałem, że Lepiej już było muszę…
Krótka historia prawie wszystkiego
Bill Bryson wspomina we wstępie, skąd u niego wzięło się zainteresowanie nauką. W szkole podstawowej uczył się ze starego, podniszczonego i napisanego siermiężną narracją podręcznika. Była tam ilustracja przekroju Ziemi,…
Carl Sagan, Kosmos
„Kosmos jest wszystkim, co jest, kiedykolwiek było lub kiedykolwiek będzie” – tymi słowami Sagan rozpoczyna swą książkę. Te słowa są istotne z dwóch względów. Określają perspektywę, którą przyjmuje autor w…
O takim jednym, który złowił księżyc – Radek Rak, Puste niebo
W środku nocy, w łódce na środku spokojnego Bugu siedział Tołpi. Zarzucał sieć w zatoce, aby złowić kilka leszczy. W jego sieci złapało się coś ciężkiego, srebrnego, sypiącego srebrzystym pyłem.…
Marzenie ze słoika śledzi – Zostawić Islandię
Wbrew pierwszemu wrażeniu, jakie można odnieść po pobieżnym przekartkowaniu książki, Zostawić Islandię nie jest reportażem ani przewodnikiem. Jest po trochu gawędą, luźno zapisanym pamiętnikiem, powstałym z sentymentu, a w jakiejś…
„Kto chciałby być krytykiem, gdyby mógł być poetą…” – Jaume Cabre, Cień eunucha
Czekałem z niecierpliwością na tę książkę, od kiedy dowiedziałem się, że Wydawnictwo Marginesy przygotowuje polskie wydanie kolejnej powieści katalońskiego pisarza. Sam Cabre określa Cień eunucha jako swoją najlepszą czy też…
Ziemia, planeta ludzi – Teatr im. Słowackiego w Krakowie
Ziemia, planeta ludzi zaskakuje. Zaskakuje ponieważ nieczęsto zdarza się, aby na deskach teatru realizowano spektakl gatunku fantastyki naukowej. Tym bardziej, że powstał on na kanwie książki (reportażu, pamiętnika) autorstwa Antoine’a…
Crazy god, Teatru Pieśń Kozła
Crazy God to nie jest jedynie spektakl teatralny. To wielkie przedsięwzięcie artystyczne (i chyba też logistyczne), zorganizowane wielkimi nakładami sił z niemniejszym rozmachem. Spektakl nie tylko uświetnia obchody 20-lecia wrocławskiego…
Śmiech morderców
Przemocy (szczególnie tej okrutnej, bestialskiej) towarzyszy wielkie cierpienie ofiar. Nie rzadziej towarzyszy jej śmiech, nieludzki rechot wręcz oprawców. W zbiorowej wyobraźni istnieje model mordercy jako zimnego, wypranego z emocji człowieka.…
Dzieci jednego Boga – Robert Littell, Dzieci Abrahama. Powieść o współsprawstwie
Akcja rozgrywa się w przyszłości. Świat czeka na podpisanie układu pokojowego, który ma zakończyć jeden z najstarszych konfliktów nowożytnej Europy – rozejm między Izraelem i Palestyną. Niedługo przed podpisaniem porozumienia…
Co ludzie powiedzą… anatomia zbrodni – Amelie Nothomb, Zbrodnia hrabiego Neville`a
Bohaterem powieści jest hrabia Neville – szanowany belgijski arystokrata, przykładny mąż i kochający ojciec. Znany w okolicy z wystawnych przyjęć i nienagannego obycia w towarzystwie. I to jemu wróżka przepowiedziała,…
Trzy siostry – Judith Claire Mitchell, Subtelny urok samobójstwa
Powieść Mitchell to jedna z tych książek, które kuszą tytułem. Czy można przejść obojętnie, kiedy widzi się na półce wołające do czytelnika: „Subtelny urok samobójstwa”? Na szczęście atutem powieści jest…
Odchodzenie i ucieczka – Urszula Kozioł, Ucieczki
Ucieczki Urszuli Kozioł postrzegam jako logiczną kontynuację jej poprzedniego tomu wierszy, Klangora. Tom napisany w 2014 roku był – patrząc na całość – trenem ku czci ukochanego, który odszedł. Choć…
„Życie choć piękne, tak kruche jest…” – Jerzy Ficowski, Pantareja
Tytuł tomiku skojarzył mi się z grecką sentencją przypisywaną Heraklitowi: „Wszystko płynie” (pantha rhei). W trakcie lektury okazało się, że skojarzenie nie jest aż tak bardzo trafne, ponieważ tytułowa Pantreja…
Wydaje Wam się, że wiecie, czym jest Islam? – Ayaan Hirsi Ali, Heretyczka
Ayan Hirsi Ali w swojej książce stawia odważną tezę. Mówi ona, że korzenie muzułmańskiej brutalności nie są wynikiem społecznego ani ekonomicznego źródła, nie są nawet pochodną błędu teologicznego, ale sięgają…
Przeszłość i teraźniejszość. Przyszłość(?) – Broda zalana krwią
Jest to jedna z książek, o których trudno opowiadać. Fabuła co prawda istnieje i łatwo jest streścić jej temat, ale bardzo dużo dzieje się między słowami oraz dużo jest niedopowiedzeń.…
Czym jest pamięć – E.L. Doctorow, Umysł Andrew
Umysł Andrew to książka bardzo specyficzna. Z kilku powodów. Przede wszystkim jej bohater (a zarazem narrator) prowadzi dialog. Nie wiadomo jednak kim jest jego rozmówca. W zasadzie nawet nie wiadomo,…
Liczby natury. Nierealna rzeczywistość matematycznej wyobraźni
Sam autor przyznał w rozdziale wstępnym książki, że właściwszym byłoby, gdyby zatytułował ją: „Liczbami i kształtami natury”. W pewnym sensie oddaje to sens całości – praca traktuje o wzorcach obecnych…
Nieważne, kto zabił – Stefan Ahnhem, Ofiara bez twarzy
Bardzo rzadko powieści kryminalne zapadają mi w pamięć albo nawet są czymś więcej niż tylko czytanką do komunikacji miejskiej. Najczęściej są one jedynie wypełnieniem czasu, czytam je niejako „przy okazji”.…
Mózg autystyczny. Podróż w głąb niezwykłych umysłów
Grandin sama jest autystyczką, być może dlatego w swoich badaniach nad autyzmem jest tak dokładna i tak nimi zaaferowana. W swojej książce zebrała fakty na temat funkcjonowania mózgu, zgodne z…
Ukraiński Dekameron w Teatrze Polskim
Bohaterowie Dekameronu Vladimira Troickiego zamieszkują bliżej niezidentyfikowaną ukraińską wieś, żyją poza czasem i przestrzenią; poza światem, czy raczej na granicy światów: rzeczywistego i magicznego, fizycznego i metafizycznego. A poza tym…
Miarkę za miarkę w Teatrze Dramatycznym
Tak się ciekawie złożyło, że Miarkę za miarkę w Teatrze Dramatycznym widziałem w dokładnie czterechsetną rocznicę śmierci Williama Shakespeare`a. Aż mnie kusiło, aby recenzję rozpocząć od tego – jakże banalnego…
Calineczka dla Dorosłych. Teatr Powszechny
„Opowiem Wam bajkę, jak kot palił fajkę…” Nie, to nie będzie ta bajka. W zasadzie nie będzie to też bajka o Calineczce, jaką znamy i pamiętamy z dzieciństwa. W przedstawieniu…
Czy na pewno chcesz wiedzieć? – Rupert Smith, Antrakt
Edward Barton co prawda nie zapisał się do klasyki literatury anglosaskiej, ale zdobył uznanie u swoich rodaków i na podstawie jego prozy powstało kilka filmów. Niespodziewanie, będąc u szczytu kariery,…
Jak brzmi dźwięk klaśnięcia jednej dłoni?
Klaśnięcie jednej dłoni jest powieścią, którą mógłbym określić mianem intensywnie smutnej. Jej karty są przepełnione żalem oraz rozpaczą. Tytuł książki nawiązuje do jednej z najbardziej znanych zagadek filozofii zen, której…
Człowiek i wszechświat
Dwa miliony lat temu byliśmy małpoludami. Dzisiaj wyruszamy w Kosmos. Z tego, co nam wiadomo, coś takiego nie zdarzyło się nigdzie indziej. Jest to coś, co warto uczcić. Tymi słowami…
Artysta – ofiara sztuki. Roderick Hudson
Rowland Mallett, bogaty młody Amerykanin spotyka przystojnego rzeźbiarza, Rodericka Hudsona i olśniony jego talentem, proponuje mu wspólną podróż do Europy. Ma nadzieję, że jego wielki talent pod wpływem włoskich mistrzów,…